Polscy uczeni dbają o przemysł lotniczy

Politechnika Rzeszowska realizuje projekt: „Nowoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym." Nad pracami czuwa wybitny profesor Romana Ewa Śliwa. Uczelnia reprezentuje Centrum Zaawansowanych Technologii AERONET – Dolinę Lotniczą w Rzeszowie.

Program ma na celu zwiększenie innowacyjności w zakresie technik materiałowych, tak by materiały, z których wykonane są elementy samolotów charakteryzowały się lepszym stosunkiem wytrzymałości do masy oraz odpornością na niesprzyjające w warunki atmosferyczne.

Według profesora podniesienie owych parametrów materiałowych idzie w parze z rozwojem technologii wytwarzania, która to miała by być tańsza oraz bardziej efektywna, zmniejszeniem koszów eksploatacji samolotów oraz większym bezpieczeństwem pasażerów.

Program PK AERO, w którym uczestniczy uczesania trwa już niespełna 4 lata, a jego koniec przewidywany jest na 2014 rok. Jest on częścią Strategicznego Programu Badawczego Polskiego Lotnictwa, który ma podnieść poziom konkurencyjności polskich rozwiązań lotniczych na rynku międzynarodowym. W programie nie bierze udziału jedynie Politechnika Rzeszowska, będąca niejako w centrum wydarzeń. Angażuje on 400 naukowców z 11 polskich uczelni.

Dzięki bezpośredniej współpracy jednostek uczelnianych z przemysłowymi, jest możliwy o wiele lepszy rozwój w dziedzinach, których dotykają badania.

Uczeni skupiają się na 15 zadaniach, które wydają się być obecnie kluczowymi dla przemysłu lotniczego. Dotykają one problemów takich jak: obróbka HSM, opracowanie prostszych przekładni zębatych, obróbka stopów magnezu i aluminium, kompozyty o podwyższonych parametrach krytycznych, pokrycia barierowe na newralgiczne elementy silnika, czy materiały lotnicze o zaawansowanej strukturze.

Profesor Śliwa jako przykład podaje prace nad poprawą właściwości materiałów na silniki, które muszą być odporne na wysoki temperatury, a także specjalnie wytwarzane monokrystaliczne łopatki na turbin silników. Ponadto jeden z zespołów opracowuje kompozyt na bazie polimerów, metali oraz ceramiki, który jest o wiele wytrzymalszy niż materiały homogeniczne. Kompozyty takie mogą posiadać wbudowane czujniki telemetryczne i pozwalają na autodiagnostykę. Takie inteligentne materiały mają niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo lotu.

Profesor rzeszowskiej uczelni, mimo prac nad kompozytami, przyznaje, że problemem jest fakt, że gdy ulegną zniszczeniu, tracą swoje właściwości. Z tego też powodu prowadzone są szeroko zakrojone badania nad zwiększeniem odporności kompozytów na pękanie, szczególnie w wyniki zmęczenia materiałowego. Warto powiedzieć, że uczeni, wraz z trendem technologicznym, starają się przemycić na pokład samolotu grafen. W podkarpackim zagłębiu lotniczym pracuje się również nad sposobem rozmrażania łopatek w helikopterach i samolotach.

Profesor Śliwa podkreśla interdyscyplinarność podejmowanych działań. Obejmują one swoim działaniem wiele dziedzin związanych z lotnictwem, a także różne jego odmiany. Ważne jest, by rozwój ten rozkładał się równomiernie – wtedy możemy oczekiwać właściwych efektów pracy.

(rr)